

Η Άρτα, τόπος με βαθιά αγροτική παράδοση και πλούσια γη, βρίσκεται σήμερα σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.
Περισσότερο από ποτέ έχει ανάγκη από ανθρώπους νέους — με όραμα, πίστη στον τόπο και διάθεση προσφοράς. Έχει ανάγκη όχι μόνο από φρέσκα προϊόντα, που άλλωστε διαθέτει σε αφθονία, αλλά και από «φρέσκες» ιδέες, συλλογικότητα και καινοτομία.
Η Περιφερειακή Ενότητα Άρτας υπήρξε διαχρονικά ένας από τους σημαντικότερους αγροτικούς πυλώνες της χώρας. Ο εύφορος κάμπος της παράγει προϊόντα υψηλής ποιότητας, με τα εσπεριδοειδή —και κυρίως τα μανταρίνια, τα πορτοκάλια και τα ακτινίδια— να αποτελούν σήμα κατατεθέν της τοπικής οικονομίας. Εκατοντάδες οικογένειες στηρίζουν το εισόδημά τους σε αυτή τη δραστηριότητα, ενώ σημαντικό μέρος της παραγωγής κατευθύνεται στις εξαγωγές.
Ωστόσο, η φετινή χρονιά φέρνει έντονη ανησυχία: οι εξαιρετικά χαμηλές τιμές παραγωγού στα μανταρίνια και η αισθητή μείωση παραγωγής στα πορτοκάλια δημιουργούν συνθήκες οικονομικής ασφυξίας. Το αυξημένο κόστος παραγωγής —σε καύσιμα, λιπάσματα, φυτοφάρμακα και εργασία—, σε συνδυασμό με τις μειωμένες απολαβές, απειλεί τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων και την επιβίωση των αγροτικών νοικοκυριών.
Είναι απαραίτητο τα αρμόδια υπουργεία να προχωρήσουν άμεσα στη λήψη στοχευμένων μέτρων ενίσχυσης του εισοδήματος των παραγωγών, προώθησης των προϊόντων σε νέες αγορές, διασφάλισης δίκαιων και βιώσιμων τιμών. Παράλληλα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι φορείς της περιοχής οφείλουν να αναλάβουν ενεργό, συντονισμένο ρόλο — να ασκήσουν πίεση, να διεκδικήσουν λύσεις και να προωθήσουν συνεργασίες που θα στηρίξουν την αγροτική παραγωγή της Άρτας.
Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, δεν αρκούν αποσπασματικά μέτρα. Χρειάζεται ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης για τον αγροτικό τομέα της Άρτας, που θα βασίζεται στη βιωσιμότητα, την καινοτομία και τη συνεργασία. Ένα μοντέλο που θα ενώνει τους ανθρώπους της υπαίθρου με την επιστήμη, την τεχνολογία και τη συλλογική δράση.
Η πράσινη μετάβαση αποτελεί το πρώτο βήμα. Η στροφή σε καλλιέργειες φιλικές προς το περιβάλλον, η ορθολογική χρήση του νερού και η αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορούν να μειώσουν το κόστος παραγωγής και να προστατεύσουν τους φυσικούς πόρους του τόπου. Παράλληλα, η ψηφιακή αγροτική οικονομία ανοίγει νέους δρόμους: εφαρμογές γεωργίας ακριβείας, αισθητήρες, δορυφορική παρακολούθηση και τοπικά «αγροδιατροφικά κέντρα καινοτομίας» μπορούν να μετατρέψουν τον κάμπο της Άρτας σε εργαστήριο σύγχρονης παραγωγής.
Κεντρική θέση σε αυτό το νέο μοντέλο έχουν οι συνεργατικές δομές. Η ενίσχυση των συνεταιρισμών, η δημιουργία ομάδων παραγωγών και η ανάπτυξη κοινωνικών επιχειρήσεων ενισχύουν τη διαπραγματευτική δύναμη των αγροτών και δημιουργούν καλύτερες συνθήκες διάθεσης των προϊόντων.
Η κρίση δεν αφορά μόνο τα εσπεριδοειδή, αλλά ολόκληρο τον παραγωγικό ιστό της περιοχής. Οι κτηνοτρόφοι, οι μεταποιητικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις, οι νέοι που επιχειρούν να μείνουν στη γη, όλοι αποτελούν κρίκους της ίδιας αλυσίδας. Αν δεν υπάρξει συντονισμένη δράση, ο πρωτογενής τομέας κινδυνεύει να υποχωρήσει, συμπαρασύροντας την κοινωνική και οικονομική ζωή της υπαίθρου.
Η Άρτα χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αγροτικής πολιτικής, που θα εγγυάται τη βιωσιμότητα των καλλιεργειών, τη δίκαιη αμοιβή των παραγωγών και την αξιοπρέπεια όσων ζουν και δημιουργούν από την εύφορη γη του τόπου μας.
Η κρίση στα εσπεριδοειδή δεν είναι το τέλος μιας εποχής. Είναι το σήμα εκκίνησης για μια νέα, πιο δίκαιη και βιώσιμη αρχή — μια αρχή που θα στηρίζεται στη γνώση, τη συνεργασία και την πίστη στη δύναμη της αρτινής γης.
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΟΓΑΛΗΣ
Γραμματεία του Τομέα Δημόσιας Διοίκησης, Μέλος του Τομέα Αυτοδιοίκησης,
Οικονομικών (Υπερταμείου και Δημόσιας Περιουσίας)
και Μεταναστευτικής Πολιτικής του ΠΑΣΟΚ- Κινήματος Αλλαγής
ΠΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ
(Ειδικότητα: Δημόσια Διοίκηση)
Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Πολιτικής
MBA-Διοίκηση Επιχειρήσεων